Mała wspólnota mieszkaniowa to jednostka organizacyjna, której celem jest zarządzanie nieruchomością wspólną, obejmującą budynki mieszkalne, często w budynkach o mniejszej liczbie mieszkań, jak kamienice czy bloki wielorodzinne. Wspólnota mieszkaniowa jest tworzona w celu zapewnienia odpowiedniego zarządzania nieruchomością wspólną i utrzymania jej w należytym stanie. W ramach wspólnoty wszyscy właściciele mieszkań współdzielą odpowiedzialność za część wspólną budynku, taką jak klatki schodowe, dachy, piwnice czy instalacje. Wspólnota mieszkaniowa to także organizacja, która podejmuje decyzje dotyczące utrzymania nieruchomości, remontów oraz innych spraw, które są wspólne dla wszystkich jej członków.
Założenie wspólnoty mieszkaniowej to także formalności związane z powołaniem zarządu, który będzie odpowiedzialny za bieżące zarządzanie nieruchomościami. W przypadku małej wspólnoty zarząd może składać się z jednego członka, który pełni rolę administratora nieruchomości. W większych wspólnotach konieczne jest powołanie kilku osób do zarządu, które będą odpowiedzialne za różne aspekty zarządzania. Zarząd wspólnoty mieszkaniowej, niezależnie od jej wielkości, ma zadanie reprezentowania wspólnoty wobec osób trzecich, organizowania zebrań właścicieli oraz zajmowania się sprawami administracyjnymi i finansowymi. Ważnym aspektem działalności zarządu jest także dbałość o komunikację z właścicielami lokali, którzy powinni być informowani na bieżąco o decyzjach podejmowanych przez wspólnotę oraz jej planach na przyszłość. Każda wspólnota mieszkaniowa powinna posiadać dokumenty regulujące jej działalność, w tym statut wspólnoty, który precyzyjnie określa zasady jej funkcjonowania. Statut wspólnoty mieszkaniowej to akt prawny, który reguluje takie kwestie, jak sposób podejmowania uchwał, obowiązki zarządu, a także zasady gospodarowania funduszami wspólnoty. Statut jest fundamentalnym dokumentem dla każdego właściciela lokalu, ponieważ wskazuje, jakie obowiązki spoczywają na wspólnocie, a także w jaki sposób będą podejmowane kluczowe decyzje, takie jak remonty, inwestycje czy określenie wysokości składek na rzecz wspólnoty. Uchwały wspólnoty mieszkaniowej to kolejne istotne dokumenty, które podejmuje się na zebraniach. Uchwały mają charakter wiążący dla wszystkich właścicieli i dotyczą szerokiego zakresu spraw, takich jak określanie wysokości opłat za użytkowanie wspólnych części budynku, ustalanie zasad korzystania z terenów wspólnych, a także podejmowanie decyzji w kwestii ważnych napraw czy remontów. Obowiązki wspólnoty mieszkaniowej są nieodłącznie związane z zarządzaniem nieruchomościami oraz utrzymaniem ich w dobrym stanie. Mała wspólnota mieszkaniowa, mimo mniejszej liczby właścicieli, może mieć bardzo podobne zadania do większych wspólnot. Należy do nich bieżące utrzymanie budynku, takie jak konserwacja instalacji, dbanie o czystość na częściach wspólnych budynku, a także zapewnianie dostępu do niezbędnych usług, jak ogrzewanie czy woda. W ramach obowiązków wspólnoty mieści się także zarządzanie funduszem remontowym, który jest przeznaczony na pokrycie kosztów związanych z naprawą lub modernizacją nieruchomości. Każdy właściciel lokalu zobowiązany jest do opłacania składek na rzecz wspólnoty, które służą pokryciu tych kosztów. Wspólnota ponosi także odpowiedzialność za organizowanie przetargów na wykonanie niezbędnych prac, takich jak naprawy dachu, instalacji elektrycznych czy modernizacja windy.
Wspólnota mieszkaniowa ma również obowiązek przechowywania odpowiednich dokumentów, które są niezbędne do prowadzenia działalności. Dokumenty wspólnoty mieszkaniowej obejmują wszelkie uchwały, protokoły z zebrań, korespondencję, faktury oraz umowy, które dotyczą zarządzania nieruchomościami. Dokumentacja ta jest przechowywana przez zarząd wspólnoty i powinna być dostępna dla wszystkich właścicieli lokali. obowiązki wspólnoty mieszkaniowej W przypadku jakichkolwiek sporów czy niejasności, właściciele mają prawo do wglądu w dokumenty wspólnoty i mogą zgłaszać swoje uwagi oraz propozycje zmian.
